Tosti-tijd. Halfje knipwit, pakje roomboter, stuk kaas en een pakje ham op het aanrecht. Achterham van Albert Heijn. Gekookte ham om precies te zijn. Of was het nou gerookte ham? Dat vraag ik me af terwijl ik het tosti-ijzer voorverwam.

Het staat er namelijk allebei op. GEKOOKTE HAM in kapitalen. In een gewone broodletter daar recht onder: Gerookte Achterham.
Koken of roken? Wat is het nou?
Mijn nieuwsgierigheid is gewekt. En dan is de leesbril al snel gepakt om ook de kleinere lettertjes te kunnen lezen. Want onder dat gerookt staat nog iets. ‘Authentiek: gerookt op beukenhout’.
Mijn hart maakt een sprongetje. Joepie, Authentiek. Niet zomaar gerookt, maar authentiek. Écht! Zoals Ot en Sien dat aten. Zoals het hoort. En dan niet op zomaar een plankie hout, nee op beukenhout. . .

Voor de zekerheid draai ik het pak nog even om en bestudeer de ingrediënten. Ik lees: rookaroma!
Pardon, rookaroma? Dat klinkt naar chemisch en nep en tweeduizendnogwat. Waar zijn de smeulende vuurtjes, Ot en Sien en de authentieke snippers beukenhout dan gebleven? Zelfs Wikipedia weet het: ‘Veel kant-en-klare producten zijn niet echt gerookt maar bewerkt met rookaroma, dat bestaat uit gecondenseerde en gezuiverde rook.’
Authentiek is verworden tot synoniem voor nep. Met dank aan de voedselindustrie.

Maar ik dwaal af, gekookt of gerookt, dat was mijn vraag. De online uitleg op de digitale Appie biedt uitsluitsel: ‘gerookt en gekookt product’, valt daar te lezen. De ham wordt eerst gekookt en dan gerookt.
‘Te herkennen aan zijn rechthoekige vorm, zo past het precies op een sneetje brood’, meldt oom Albert ook nog.
Nee, ik zal niet weer zeuren over Ot en Sien en over dat een stuk varkensbil nooit van z'n leven  rechthoekig wordt als die niet in een machine wordt geperst.

Maar toch nog even één ding. Hoe zit het nou met die bite? Want mijn ham is ‘Mals met een zachte bite’.  Dat staat erop. Met een olijke pijl richting een foto van kunstig op een boterham gedrapeerde ham. Dat mag ik hopen, dacht ik nog even. Stel je voor dat je ham krijgt met een stevige bite. Tot ik op internet een plaatje zocht van de AH gekookrookte ham. Wat ik vond was een nieuwe variant, niet authentiek gerookt op beukenhout, maar wel met . . . een stevige bite.

Dames en heren van de hammarketing! Dat u ons verleidt prima! Misleidt, ook goed desnoods. Maar mag het een onsje duidelijker a.u.b. Zoveel verwarring wordt zelfs een kritisch etikettenlezer te veel. Bij mijn volgende boterham gekookrookte ham met zachte, stevige bite laat ik mijn leesbril beter in de tas.

Rest een vraag: hoe komt dat pakje rechthoekige ham met rookaroma eigenlijk in mijn koelkast?
Sterk staaltje uitgekookte marketingnep.

Annemarie Geleijnse